Belediye İhalelerine Belediye Şirketleri Katılabilir mi?

Türkiye’de belediyeler kendi şirketlerini kurarak vatandaşa daha çok hizmet vermeyi amaçlamaktalar. İşin kurallarına riayet ederek yaptıkları müddetçe kurulan şirketler millet lehine başarılı performanslar gösterebilir. Ancak buralarda bazı sıkıntılar oluşturmaktadır. Belediyeler kendi bütçelerinden ihale ederek mal ya da vb. hizmetler alabilirken neden ihaleleri kendi kurdukları şirketlere verirler. Peki, Belediye şirketleri kendi belediyelerinin ihalelerine girebilirler mi? Siz okuyucularımız için araştırdık ve yazdık. Belediye İhalelerine belediyenin kendi şirketleri katılabilir mi? Belediye şirketinin yönetiminde görev alan kişiler ile sermaye oranı 10’dan fazla olan ortağın, aynı zamanda ihale yapan belediyenin ihale komisyonlarında; ihalenin hazırlanması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması ile onaylanmasında görevli olmamaları veya bu kişilerin belediyenin ihale yetkilisi konumunda bulunmamaları durumunda belediye şirketleri belediyenin ihalelerine katılabilir ve ihaleyi de alabilir. Belediye ihalelerinin belediye şirketlerinin girmesindeki sakıncalar neler olabilir? Kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması esastır. Kamu harcamalarıyla ilgili olarak diğer önemli bir konu, yapılan ihalelerin şeffaflık içerisinde ve rekabet ortamının sağlanması suretiyle yapılmasıdır.             Belediyelerin yaptığı ihalelere, belediyelere ait şirketlerin katılması ve bu ihaleleri kazanmasıyla ilgili olarak; konuya farklı açılardan bakılmak suretiyle makul bir sonuca ulaşmak faydalı olacaktır.             Bu bakış açılarından bir tanesi, Kamu kurumlarının Devlet Malzeme ofisinden yapacağı alımlar, bu kanunun istisnası içerisinde yer almaktadır.             İstisnaların belirtildiği 4734 sayılı Kanunun 3’üncü maddesinde buna benzer durumlar ve istisnalar mevcut bulunmaktadır. Buradan çıkarılması gereken sonuç kanun koyucunun belirli şartlar altında ihale yapmadan kamu kurumlarından ihtiyaçların karşılanması durumuna sıcak baktığı yönünde olmakla birlikte bu durumların istisna olarak düzenlenmiş olması da göz ardı edilmemelidir. Yani kamu kurumlarının ihtiyaçlarını ihale yapmak suretiyle karşılamaları esas olan uygulamadır.             Diğer bir açı ise, belediyelerin, kendilerine bağlı şirketler aracılığıyla ihalelere katılması sonucunda, kamu kurumu sayılabilecek işletmeler aracılığıyla, Devletin serbest piyasaya müdahale etmesi anlamını taşımaktadır.             Öte yandan kendisine bağlı şirketler vasıtasıyla ihaleye katılma ve kazanma neticesinde, belediye için yapılacak bir hizmetin ya da işin yine belediyenin kendi kurumunun yapması fakat yapan işletmenin özel işletme prensibiyle hareket ediyor olması, yani belediye kaynaklarından beslenen fakat özel işletme statüsünde çalışan, devletin genel mali sistemi dışında yer almakla beraber, kamu kaynağı kullanan ve 5018 sayılı kanunun ruhuna aykırı bir durum ortaya çıkmaktadır.             İhale edilen iş, kamu kaynağı kullanarak yapılabiliyorsa neden özel işletme kurallarıyla yürütülsün?              Bununla beraber, son yıllarda belediyelerin ifa ettikleri fonksiyonlarının artması, hizmet anlayışının gelişmesi ve farklılaşması neticesinde belediyelerin Devlet mali sistemi dışında hareket etme isteklerinde artış olduğu görülmektedir.            Bu çerçevede belediyelerin bir kısım işlerini özel işletme mantığıyla çözme yoluna gitmeleri daha makul karşılanabilecektir.             Sonuç itibariyle belediyelerin bir kısım işleri kurmuş oldukları özel işletmeler yoluyla yerine getirmeleri, bu işletmelerinde yine belediyelerin açtığı ihalelere katılması ve yapılacak işin üzerine kar koyarak kamu kaynağı iktisap etmeleri gelişen belediyecilik anlayışı içerisinde değerlendirilebilir.             Fakat bu tür uygulamaların piyasa ekonomisine zarar verdiği, rekabet ve şeffaflığa zarar verdiği, serbest piyasada rol alan işletme sahiplerinin kamu kurumlarının açtığı ihalelere mesafeli yaklaşmaları neticesinde kamu kaynaklarının etkili ve verimli şekilde kullanılmasının önüne geçebileceği dikkate alınarak, çok fazla başvurulan bir yöntem olmaması gerekir. Belediyelerin açtıkları ihalelerle ancak belirli şartların oluşması (istekli çıkmaması, verilen tekliflerin yüksek olması yâda rekabet ortamının yeterince oluşması durumları vb.) halinde belediye şirketlerinin ihalelere katılmasının daha uygun olacağı düşünülmektedir. Belediye Şirketleri Nasıl arpalık oldu? Belediye Şirketleri aracılığı kayıt dışına çıkarılan paralar nerelere gidiyor.? Bir sonraki köşe yazımızda belgeleri ile yayınlayacağız. Takipte Kalın, Sağlıkla Kalın. Allaha Emanet Oldun