Başıbüyük’te Emsal Artışı ve Kat Düzeni Yenilendi

Maltepe Belediyesi’nin hazırladığı Başıbüyük Mahallesi 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından oybirliğiyle onaylandı. Yeni plan, mahalledeki sağlıksız yapıların yerine depreme dayanıklı konutlar inşa edilmesini, sosyal donatı alanlarının artırılmasını ve mülkiyet sorunlarının çözülmesini hedefliyor.

Maltepe Belediyesi tarafından hazırlanan Başıbüyük Mahallesi 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı (UİP) Plan Notu Değişikliği, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 11 Eylül 2025 tarihli oturumunda oybirliğiyle kabul edildi. Yeni plan, mahalledeki sağlıksız ve düzensiz yapı stokunun dönüştürülmesini, mülkiyet sorunlarının çözülmesini ve sosyal altyapının güçlendirilmesini amaçlıyor. Böylece Başıbüyük Mahallesi’nde uzun süredir beklenen planlama süreci tamamlanarak kentsel dönüşümün önündeki en önemli idari engellerden biri kaldırılmış oldu. Plan değişikliğiyle birlikte, özellikle 0–2000 metrekare aralığındaki parseller için yapılaşma koşulları netleştirildi. Buna göre 0–500 metrekare büyüklüğündeki parsellerde konut (K1) ve ticaret+konut (TİCK1) alanlarında yapılaşma emsali (E) 0.40 olarak belirlendi. Taban alanı katsayısı (TAKS) 0.20 ile 0.40 arasında değişebilecek ve bu parsellerde en fazla üç kat yapı yapılabilecek. Ayrıca bu büyüklükteki parsellerde kamuya açık donatı alanı ayrılması zorunlu olmayacak. 501–2000 metrekare büyüklüğündeki parseller için de benzer şekilde yapılaşma koşulları yeniden düzenlendi. Daha önce 2001–5000 metrekare aralığındaki parseller için tanımlanan E:1.50 emsalli yapılaşma koşulları iptal edildi. Bu değişikliğin gerekçesi, planın sadeleştirilmesi, dönüşüm sürecinin hızlandırılması ve küçük parsellerin de dönüşümden yararlanabilmesinin önünün açılması olarak açıklandı. Artık 2000 metrekare üzerindeki tüm parseller için tek tip yapılaşma standardı geçerli olacak. Buna göre emsal (E) 1.75, taban alanı katsayısı (TAKS) 0.20–0.50 aralığında, en yüksek kat sayısı ise sekiz olarak belirlendi. Ayrıca bu büyüklükteki parsellerde toplam alanın yüzde 20’sinin kamuya terk edilmesi zorunlu hale getirildi. Yeni plan notlarında sosyal donatı alanlarına ilişkin önemli bir düzenleme de yer aldı. Buna göre, her parselde büyüklüğe göre değişen oranlarda park, çocuk bahçesi, sağlık tesisi ve eğitim alanı gibi kamuya açık sosyal donatı alanlarının ayrılması zorunlu hale getirildi. Bu oran, parsel büyüklüğüne bağlı olarak yüzde 10 ile yüzde 20 arasında değişecek. Böylece yapılaşmanın sadece konut ve ticaret odaklı değil, sosyal yaşamı da destekleyen bir yapıya kavuşması hedefleniyor. Plan değişikliğinin temel amacı, Başıbüyük Mahallesi’nde uzun yıllardır süregelen düzensiz yapılaşma sorununu çözmek ve bölgeyi depreme dayanıklı, planlı ve yaşanabilir bir kentsel dokuya kavuşturmak olarak açıklandı. Belediye yetkilileri, planın özellikle yıpranmış ve mühendislik hizmeti almamış binaların yenilenmesini kolaylaştıracağını, böylece hem deprem riskinin azaltılacağını hem de mahalle sakinlerinin yaşam kalitesinin artacağını belirtti. Söz konusu plan değişikliği, Maltepe Belediye Meclisi’nin 11 Nisan 2025 tarihli oturumunda oybirliğiyle kabul edilerek, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7/b maddesi uyarınca İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’ne iletilmişti. İBB İmar ve Bayındırlık Komisyonu tarafından incelenen teklif, planlama ilkeleri ve mekânsal strateji planlarıyla uyumlu bulunarak uygun görüşle meclis gündemine taşındı. Başıbüyük Mahallesi 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı, 3194 sayılı İmar Kanunu’na göre üst ölçekli 1/5000 Nazım İmar Planı ile uyumlu şekilde hazırlandı. Böylece planlama hiyerarşisine uygun, hukuken geçerli ve uygulamaya elverişli bir çerçeve oluşturulmuş oldu. Yeni planın yürürlüğe girmesiyle birlikte, mahallede uzun süredir beklenen kentsel dönüşüm projelerinin hız kazanması, altyapı yatırımlarının artması ve sosyal donatı alanlarının geliştirilmesi bekleniyor. Maltepe Belediyesi, plan değişikliğinin yalnızca fiziksel dönüşüm değil, aynı zamanda sosyal ve çevresel iyileşmeyi de hedeflediğini vurguluyor. Yeni planla birlikte Başıbüyük’te güvenli, planlı ve yaşanabilir bir kentsel çevre oluşturulması; mahalle halkının sosyal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçlarına cevap veren bir dönüşüm süreci yürütülmesi amaçlanıyor.