Türkiye Cumhuriyeti, 21. yüzyılda dijital devletin temellerini güçlü şekilde atarken, hâlâ 19. yüzyıldan kalma bazı alışkanlıkları ısrarla sürdürmekte. Bunların başında da muhtarlık kurumu geliyor. Özellikle büyükşehirlerde ve ilçe merkezlerinde, muhtarlıkların hiçbir somut işlevi kalmamış durumda. Nüfus kayıtları e-Devlet’ten yapılıyor, ikametgahlar online alınıyor, belgeler sistem üzerinden imzalanıyor. E peki muhtarlar ne yapıyor? Aslında cevabı net: Hiçbir şey. Muhtarlıklar, vatandaşın gözünde sadece "resmi kağıda imza atan" bir aracı haline geldi. O da çoğu zaman gereksiz. Çünkü artık her işimizi telefonla, bilgisayarla, birkaç tıklamayla halledebiliyoruz. Öyleyse neden hâlâ bu makama maaş ödüyoruz? Neden seçim düzenliyoruz? Neden halkın vergileriyle bu göstermelik kurumu yaşatıyoruz? Gerçek şu ki, muhtarlıklar siyasetin arka bahçesine dönüşmüş durumda. Mahalle muhtarlıkları, yerel siyasetin gölgesinde kalmış; çoğu zaman da belli grupların nüfuz alanı haline gelmiş yapılar. Tarafsız olması gereken bir kamu görevinde, siyasi pazarlıklar dönüyor, çıkar ilişkileri işliyor. Vatandaşa hizmet değil, bürokrasi kılıfı altında rant ilişkileri besleniyor. Büyükşehirlerde muhtarın elinde hiçbir yetki yok. Ne bir icra gücü var, ne de vatandaşa dokunan bir çözüm üretme kapasitesi. Her şey belediyelerde. Hal böyleyken muhtar, belediyelerde iş takibi yapma telaşında. Vatandaşın taleplerini taşıyacak, sorunları çözmeye çalışacak ama bunu yapacak ne mekanizma ne de yetki var. Geriye ne kalıyor? Yalnızca tabela, mühür ve maaş. Peki neden köylerde muhtarlık devam etmeli? Köylerde, hâlâ yerel yönetime dair ihtiyaçlar var. Yol, su, temizlik, hayvancılık ve tarım gibi konularda bir muhatap gereklidir. Devletin eli oralara ulaşmakta zorlandığında, yerel bir temsilcinin varlığı anlamlıdır. Ancak bu ihtiyaç büyükşehir mahallelerinde artık tamamen ortadan kalkmıştır. Eğer Türkiye gerçekten dijitalleşecekse, kamu giderlerini azaltacaksa, bürokrasiyi sadeleştirecekse, ilk iş şehir merkezlerinde muhtarlıkları kaldırmak olmalıdır. Bu sadece ekonomik değil, aynı zamanda demokratik bir adımdır. Göstermelik seçimler, işlevsiz makamlar, boş yere ödenen maaşlar bu halkın sırtına yük olmaktan çıkarılmalıdır. Vatandaş hizmet istiyor, temsil değil. Artık çağımız, temsil değil erişim çağı. Ve bu erişim muhtarsız da gayet iyi sağlanıyor.