Maltepe Belediyesi tarafından ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, taşınması ve ayrıştırılması amacıyla yayımlanan ihale ilanı, kullanılan ifadeler nedeniyle kamuoyunda dikkat çekti. İhale dokümanlarında işin yeri olarak “Maltepe İlçesi” ifadesinin yer alması, ihalenin hukuki niteliğine ilişkin ciddi soru işaretlerini beraberinde getirdi.

Kamu ihale hukuku uzmanlarına göre bir ilçenin, sınırları açıkça belirlenmeden ihale konusu yapılması mümkün değil. Hukukçular, bu tanımın bir taşınmaz kiralamasına dayanak oluşturamayacağını, söz konusu faaliyetin ilçe genelinde yürütülen süreklilik arz eden bir kamu hizmeti olduğunu vurguluyor.

Uzmanlara göre ambalaj atıklarının toplanması ve ayrıştırılması işi, niteliği gereği bir hizmet alımı olarak değerlendirilmek zorunda. Mevzuata göre bu tür işler, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılmalı.

Buna karşın Maltepe Belediyesi’nin ihaleyi 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu çerçevesinde gerçekleştirmesi, “yanlış ihale kanunu uygulanması” eleştirilerine yol açtı. Hukukçular, bu durumun ihalenin idari yargıda iptaline kadar uzanabilecek sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiyor.

Tartışmaların bir diğer boyutunu ise Milli Emlak tahsisi iddiaları oluşturuyor. İddialara göre, sıfır atık ve ayrıştırma faaliyetleri kapsamında belediyeye kamu hizmeti amacıyla tahsis edilmiş alanlar bulunuyor. Bu tür tahsislerin, açık izin olmaksızın üçüncü kişilere gelir getirici şekilde kullandırılması veya fiilen devredilmesi mümkün değil.

Bu nedenle ihale, tahsis amacına aykırı kullanım iddialarını da beraberinde getirmiş durumda.

Belediye çevrelerinden, benzer ihalelerin önceki yıllarda da aynı yöntemle yapıldığı yönünde değerlendirmeler yapılırken, hukukçular bu savunmanın hukuki sorunları ortadan kaldırmadığı görüşünde. Uzmanlara göre mevzuata aykırı bir uygulamanın süreklilik kazanması, idari ve mali sorumluluğu azaltmak yerine daha da ağırlaştırıyor.

Hukukçular, olası “toplama faaliyeti ilçe genelinde yürütüldüğü için işin yeri Maltepe İlçesi olarak yazıldı” savunmasının da tartışmayı sona erdirmeyeceğini belirtiyor. Aksine bu ifadenin, işin kira değil hizmet alımı olduğunu açıkça ortaya koyduğu ve yanlış ihale rejimi uygulandığı yönündeki eleştirileri güçlendirdiği ifade ediliyor.

Kamu yararı, yetki aşımı ve ihale mevzuatına uygunluk başlıklarında yoğunlaşan tartışmalar sonrası gözler; idari yargıya taşınabilecek iptal davalarına, Sayıştay denetimlerine ve Milli Emlak’ın yapacağı değerlendirmelere çevrildi. Maltepe Belediyesi’nden ise konuya ilişkin şu ana kadar kapsamlı bir açıklama yapılmış değil.